Op 31 januari en 7 februari hadden we als team van De Hoge Heule en De Rietmus een OMA (omgaan met agressie) training. Gegeven door MAX support, met trainer Sander Konings. Een belangrijk onderwerp omdat agressie op de werkvloer één van de belangrijkste oorzaken is van uitval van personeel op de werkvloer. Het was interactief, met afwisselend theorie en praktijkoefeningen. De tweede trainingsdag kwam er een actrice, die cliënten met agressie speelde, zodat we het geleerde in de ‘praktijk ‘ konden oefenen. Nou, dat was bet confronterend!
Doelen van de training
Als eerste wat agressie is, maar ook een eenduidige taal ontwikkelen (groen, oranje, rood en paars gedrag), handelingen/inventies kunnen toepassen, oorzaken van het gedrag kunnen benoemen en bijvoorbeeld een incident gezamenlijk kunnen evalueren.
Wat is agressie
Als je andermans grenzen overschrijdt, (bewust) schade berokkent aan iets of iemand, of als je met je woede iets probeert te af te dwingen ten koste van de ander, dan is er sprake van agressie.
Agressie is iets anders dan assertiviteit. Assertief reageren wil zeggen dat je voor jezelf opkomt, maar dat je ook rekening houdt met anderen.
Visie en aanpak
Uitgangspunt is: agressief gedrag is niet acceptabel. Agressie is andermans grens overgaan. Ook als dat brein beschadigd is of als het leervermogen minimaal is.
In de training hebben we geleerd om naar de ‘kleur’ van gedrag te kijken. Afhankelijk daarvan kies je je strategie: meebewegen, een duidelijke grens aangeven of bijvoorbeeld de ruimte te verlaten.
We zetten vooral in op de-escalatie met zowel een assertieve als open houding.
Eenduidige taal: de ‘kleur’ van (agressief) gedrag.
Gedrag is wat je aan de voorkant ziet, en daar kan je op verschillende manieren op reageren. Gedrag kan gewenst zijn, maar gedrag kan ook agressief zijn, en dus onacceptabel en zelfs gevaarlijk.
Om als team over agressie te kunnen praten, is het helpend als je dezelfde taal spreekt.
Het Max support team bood ons daarom de kleurenkaarten aan. Elke kleur staat voor een bepaald soort agressief gedrag. Bij elke kleur worden er voorbeelden van gedragskenmerken, en tips hoe om te gaan met agressie, gegeven.
Aanleiding en oorzaak van agressie
De aanleiding van agressie kan zijn angst of onmacht, communicatie of kan zelfs een positieve intentie hebben (bv. je aan willen raken, door je haren willen strijken).
Naast oorzaken van agressie zoals bv. hersenbeschadiging, karakter en omgevingsfactoren, zijn ook de mate waarop de emotionele basisbehoeften zijn voldaan van invloed op hoe iemand reageert in bepaalde situaties.
De vijf emotionele basisbehoeften zijn:
1. Hechting
2. Autonomie (mag ik het?), zelfbeschikking (wil ik het?), zelfredzaamheid (kan ik het?).
3. Identiteit, structuur en grenzen
4. Eigenwaarde
5. Spel en plezier
De mate waarop deze basisbehoeften voldaan zijn bepalen het niveau van frustratie en onmacht. Zijn de behoeften voldaan, dan ben je tevreden, in balans, bemind en gelukkig. Zijn de emotionele behoeften niet voldaan dan ligt het eraan hoe je met die frustratie, angst en onmacht omgaat: assertief(groen gedrag), geagiteerd(oranje gedrag), agressief(rood gedrag), met geweld of paniek (paars gedrag).
De angst en de onmacht zit bijvoorbeeld bij de cliënt die wil schoon zijn, maar het niet meer zelf kan. Of een cliënt die scheldt en denigrerend tegen je praat, omdat ze haar eigenwaarde hoog wil houden, controle wil houden, en voor vol wil worden aangezien. Maar tegelijkertijd voelt, dat ze zichzelf verliest.
Een bijzonder leerzame cursus voor ons allemaal! Fijn dat we het met het hele team konden doen, zodat we ‘dezelfde’ taal spreken in het omgaan met agressie en geweld.
Namens team De Hoge Heu
Comments